index/     nauka/     szkoła Janka/     publikacje/     naturalna metoda.../

 

Naturalna metoda poznawania Go


        Dziękuję panu Yasuda Yasutoshi za możliwość uczestniczenia w Jego lekcjach Atari-Go i świeże spojrzenie na problem uczenia dzieci.

I. Wstęp.


        Dobry proces kształcenia powinien uwzględniać finalny cel merytoryczny, cele pośrednie oraz metody dostosowane do możliwości percepcyjnych osób, dla których jest przeznaczony.
        Metody stosowane w nauczaniu osób dorosłych najczęściej zawodzą przy stosowaniu ich w trakcie nauki dzieci, co prowadzi do konieczności opracowywania specjalnych metod dostosowanych do ich możliwości. Metody te powinny uwzględniać typowy dla dzieci brak zdolności długotrwałego, efektywnego skupienia uwagi na temacie lekcji. Powinny być urozmaicone o elementy zabawowe, a nowe wiadomości wprowadzane winny być w niewielkich porcjach, stopniowo. Umiejętnie wprowadzona rywalizacja w zakresie opanowania wyższych umiejętności oraz możliwie szeroki zakres umiejętności opanowywanych samodzielnie przez uczniów przyspiesza proces kształcenia przy jednoczesnym pełniejszym zrozumieniu nowych umiejętności.
        Początkowy etap nauki Go, pełne zrozumienie reguł i umiejętność ich zastosowania w praktycznej grze najczęściej traktowany jest tylko jako początkowy epizod w uczeniu Go (cel pośredni) - i może za taki być uważany, choć nie powinien, przy nauczaniu osób dorosłych.
        Ucząc w ten sposób wymagamy od uczniów jednoczesnego pokonywania wielu barier, między innymi :
  1. związanych ze znajomością wszystkich reguł gry, zarówno łatwych do zrozumienia i naturalnych, takich jak: naprzemienne kładzenie kamieni na planszy, otaczanie - zabijanie kamieni przeciwnika, jak i sztucznych, typu : ko, terytorium, zrozumieniem celu gry1) oraz obliczaniem wyniku gry,
  2. związanych z pokonaniem progu złożonego myślenia abstrakcyjnego, np.: umiejętność uznania grupy kamieni własnych lub przeciwnika za martwe, bez konieczności fizycznego usunięcia ich z planszy,
  3. rozwiązywanie elementarnych problemów technicznych, które nawet w najprostszej postaci mogą wymagać złożonego, wielowątkowego myślenia przyczynowo-skutkowego,
  4. długotrwałość pojedynczej partii Go.

        Osoby dorosłe mogą cały swój wysiłek umysłowy skierować na absorbowanie przekazywanych treści merytorycznych i praktyczne ich stosowanie w grze szkoleniowej, dzięki czemu stosunkowo łatwo jest im przejść ten pierwszy, wyjątkowo skomplikowany proces poznawczy.
        Próbując w ten sam sposób uczyć dzieci - u których nie jest jeszcze wykształcona zdolność stosowania abstrakcyjnych uogólnień, a myślenie przyczynowo-skutkowe stanowi świadomy i sprowokowany wysiłek umysłowy - najczęściej ponosimy porażkę, zniechęcając je do kontynuacji nauki Go, lub, w najlepszym wypadku musimy stosować indywidualne korekty rozumienia Go przez poszczególnych uczniów, co czyni pracę nauczyciela mało efektywną.
        Każda z wymienionych wyżej grup problemów jest trudna dla dzieci, łącznie stanowią one przeszkodę zbyt trudną do pokonania dla większości z nich.
        Dodatkowym problemem mającym wpływ na niewielką efektywność takiego uczenia Go jest konieczność ciągłej kontroli przez nauczyciela poprawności gry wszystkich uczniów, przynajmniej do czasu zakończenia pierwszego etapu nauki, a co za tym idzie, niemożność efektywnego nauczania większej grupy dzieci.
        Zrozumienie powyższych trudności prowadzi do specjalnego traktowania pierwszego etapu nauki Go. W takim ujęciu poziom pełnego zrozumienia reguł i umiejętność ich zastosowania w praktycznej grze traktowany powinien być jako finalny cel merytoryczny, dopiero po osiągnięciu którego może następować dalszy rozwój dziecka jako początkującego gracza Go.

    index/     nauka/     szkoła Janka/     publikacje/     naturalna metoda.../