index/     publikacje/

 

[Artykuł pochodzi z gazety Szkoły Głównej Handlowej (15.02.1999). Miał 'przygotować teren' na nowy klub.]

GO- filozofia menedżerów dalekowschodnich


    GO, cóż jest fascynującego w tej grze, że gra się w nią od paru tysięcy lat. Aktualnie gra kilkadziesiąt milionów osób na całym świecie. GO jest grą łatwą do nauczenia, reguły są bardzo proste. Umiesz grać już po pięciu minutach, ale jest tak fascynujaca, że mozesz grać do końca życia, by pogłębiać swą wiedzę o tej grze. Do gry w GO nie jest potrzebny skomplikowany sprzęt, jak w szachach, używa się do tej gry drewnianej (tekturowej) planszy, czarnych i białych pionów. Ważne są przecięcia lini, i obszary, które zakreśla się pionami. Go łączy w sobie strategie, do których można wykorzystać różne rozwiązania podpowiadane przez wyobraźnię. Dużą rolę w tej grze odgrywa intuicja, odrzucająca złe i skałniająca ku dobrym rozwiązaniom. Założenia gry były już od zamierzchłych czasów wykorzystywane przez azjatyckich władców i handlowców do podejmowania kluczowych decyzji politycznych i ekonomicznych. Strategie GO były i są główną bazą w prowadzeniu kampani militarnych i politycznych rozwiązaniach. Rozwiązania w grze są porównywane do różnych modeli życiowych wyrosłych z filozofii Konfucjusza i buddyzmu. Koncepcje strategiczne, które poznajemy w czasie gry uczą podejmować trafne decyzje nie tylko na planszy, ale także w życiu osobistym i zawodowym. Oto kilka z wielu maksym i prawd, których uczymy się w trakcie gry:
  • nie kładź wszystkich jajek do jednego koszyka
  • nie dokładaj dobrych pieniędzy do złych
  • patrz nim wskoczysz
  • głową muru nie przebijesz
  • nie pal mostów za sobą;
są to mądrości oddające mentalność wszystkich ludzi na dalekim wszchodzie, nie tylko polityków i biznesnenów.
    GO jest jedną z najstarszych i najbardziej popularnych gier planszowych na świecie. Już 2-3 tys. lat temu grano w GO w Chinach. Obecnie gra się w GO w Japoni, Chinach, Korei, Indochinach, Australii, Europie i obu Amerykach. Jednak łatwiej byłoby powiedzieć że nie gra się w GO na Antarktydzie, i większej części Afryki. Tylko w Japoni, Chinach i Korei gra w GO po 10 mln osób, w każdym z tych państw jest po kilkaset osób posiadających zawodowe licencje. Profesjonalnie zajmują się oni nauczaniem GO i wspólzawodnictwem w turniejach.
    Do Japoni GO trafiło najprawdopodobniej przez Koreę w połowie VIII wieku. Najbardziej rozwinęło się pod koniec okresu Edo. Juz w XVII wieku istniały cztery najważniejsze szkoły- rody GO w Japoni (HONINBO, INOUE, HAYASHI, YASUI).
    Po okresie dominacji Shogunatu Takagawa rozwój GO zaczął iść swoją drogą. W 1924r. powstal NIHON KI-IN - Japoński Związek GO. Do Europy Go trafiło -pomijając Marco Polo i innych podróżników- dopiero w 1880r. Pierwsze mistrzostwa Europy odbyły się w 1958r. Ale już w 1983r., wtedy gdy sformalizowano struktury w Polsce (powstaje Polskie Stowarzyszenie GO), Polak Janusz Kraszek zdobył Mistrzostwo Europy.
    GO jest podobne do szachów, obie te gry reprezentują wysoki poziom strategii i elastyczności myślenia. Obie gry są wyzwaniem intelektualnym, świetną rozrywką i interesującym relaksem. Ale na tym podobieństwa się kończą. GO rozpoczyna się na pustej planszy zapełnianej w trakcie gry. Natomiast grę w szachy rozpoczyna się z planszą zajętą przez piony i figury różnej wartości. GO polega na negocjacji dotyczącej podziału planszy. Jeżeli bierzemy część planszy to też powinniśmy oferować jakiś obszar przeciwnikowi. Nie możemy wziąć całego obszaru, do zwycięstwa wystarczy przewaga jednego punktu. W szachach celem gry jest pozbawienie możliwości obrony Króla twojego przeciwnika (tzw. mat). Inaczej niż w szachach wszystkie kamienie w GO mają taką samą wartość. Większość stawianych pionów w grze w GO pozostaje na planszy do końca gry. W następstwie dostawiania pionów gracze formułują zarysy czarnych i białych obszarów. Gdy szachy można porównać do krwawej, frontalnej bitwy z przed kilkuset lat, to GO jest z pewnością polem przetargowym składającym się minimum z dziewięciu większych potyczek (cztery narożniki, cztery boki, i środek planszy). Piękno GO polega na umiejętności negocjacji z partnerem w drodze rozdzielania kolejnych obszarow planszy, czyli umiejetności złożenia odpowiedniej oferty w odpowiednim czasie. Jest to umiejętność niezwykle istotna nie tylko na planszy, która jest przecież symulacją rzeczywistości, jej walory już dawno temu zostały docenione. Obecnie walory GO docenili również informatycy, próbując stworzyć sztuczną inteligencję. Pracują oni nad programem komputerowym, który odzwierciedlałby głęboką strategię i taktykę GO. Dla tworców dobrego, czyli grającego na poziomie mistrzowskim (dan), programu są oferowane milionowe nagrody. Aktualnie najlepszy program gra siła 3 kyu.
    Reguły podstawowe GO:
  1. Początek jest łatwy, plansza jest pusta
  2. Gracz który gra czarnymi pionami rozpoczyna grę, następnie gra biały i tak na przemian
  3. Ruch polega na postawieniu piona na skrzyżowaniu lini
  4. Można stawiać piony również na brzegu i w narożnikach planszy, nie wolno wykonywać ruchów, które zabierają własnej grupie ostatnie [sąsiednie] wolne skrzyżowanie (połączone linią) z wyjątkiem takich ruchów, które zbijają jednocześnie piony koloru przeciwnego tworząc nowe, wolne skrzyżowania.
  5. Celem gry jest kontrolowanie większej niż partner części planszy. Gracz zdobywa punkty otaczając puste skrzyżowania (terytorium) lub zbijając pionki partnera poprzez zajęcie wszystkich (połączonych linią) skrzyżowań.
    Istnieje uproszczona wersja GO zwana ponnuki GO:
  1. Na początku gry plansza jest pusta. Pierwszy ruch wykonuje czarny. Następnie gracze wykonują ruchy na zmianę. Ruch polega na postawieniu piona na pustym przecięciu lini.
  2. Jeśli gracz wykona ruch, który pozbawia grupę kamieni koloru przeciwnego, ostatniego [wolnego] sąsiedniego skrzyżowania (skrzyżowania połączonego linią) to zdejmuje [ten] kamień lub kamienie z planszy i zatrzymuje do końca gry.
  3. Nie wolno wykonywać ruchów, które zabierają własnej grupie ostatnie wolne skrzyżowanie, z wyjątkiem takich ruchów, które otaczają i zbijają równocześnie piony koloru przeciwnego.
  4. [Wygrywa ten kto do końca (?) gry zbije więcej pionow.]
    Jest to uproszczona wersja GO. Istnieje też znana w Polsce gra na kartce papieru podobna do ponnuki GO zwana grą w kropki. Wymienione wyżej reguły pozwalają grać w obie gry.

Krzysztof Giedrojć

Literatura:
  1. Frank Jansen, Pierwsze kroki. Książka dla początkujących, wyd. European GO Cultural Centre, Amstelveen 1997, Holandia
  2. Janusz Kraszek, Świat GO, wyd. Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, Warszawa 1989.
    index/     publikacje/